Wdrożenie kompleksowej opieki nad pacjentem z nowotworem złośliwym nerki, zapewni poprawę jakości i skuteczności leczenia tej grupy chorych- przekonują specjaliści w dziedzinie urologii oraz eksperci w dziedzinie ochrony zdrowia publicznego.
Model opieki koordynowanej nad pacjentem z nowotworem złośliwym nerki został opracowany przez Polskie Towarzystwo Urologiczne, konsultanta krajowego w dziedzinie urologii, konsultanta w dziedzinie rehabilitacji medycznej oraz Fundację „Eksperci dla Zdrowia”.
Opisano go w raporcie pt. „Nowotwór złośliwy nerki – rekomendacje w zakresie kompleksowej opieki nad pacjentem”, który został zaprezentowany we wtorek 14 maja 2019 roku w Sejmie RP.
Jest to już trzecia publikacja, która prezentuje model opieki koordynowanej nad chorymi na nowotwór układu moczowo-płciowego. Poprzednie dwa opracowania dotyczyły modelu kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentami z nowotworem złośliwym pęcherza moczowego oraz z nowotworem złośliwym gruczołu krokowego.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że w 2016 r. zapadalność rejestrowana dla nowotworu złośliwego nerki w Polsce wyniosła ok. 11 tys. przypadków. Co więcej – zgodnie z prognozami – w latach 2022-2031 nastąpi wzrost rejestrowanych przypadków raka nerki o ok. 10 proc. Dlatego wskazane jest opracowanie nowych rozwiązań systemowych i organizacyjnych, które pozwoliłyby poprawić jakość i skuteczność leczenia tych chorych.
Model Kompleksowej Opieki Specjalistycznej nad Pacjentem Chorym na Nowotwór Złośliwy Nerki (KOS – NZN) jest propozycją takich zmian. Jest on zgodny zarówno z rekomendacjami Najwyższej Izby Kontroli z marca 2018 r., jak również z rekomendacjami zespołu ministra zdrowia ds. opracowania projektu koncepcji organizacji i funkcjonowania Narodowego Instytutu Onkologii („Koncepcja organizacji i funkcjonowania krajowej sieci onkologicznej”). Jednym z kluczowych elementów krajowej sieci onkologicznej – obok krajowych i wojewódzkich ośrodków koordynujących oraz ośrodków Uniwersyteckich – mają być centra kompetencji (Cancer Units), wyspecjalizowane w leczeniu poszczególnych typów nowotworów.
Zdaniem autorów najnowszego raportu w przypadku kompleksowej opieki specjalistycznej nad chorym na nowotwór złośliwy nerki, ośrodkiem koordynującym powinien być oddział urologii z poradnią przyszpitalną, który ma duże doświadczenie w wykonywaniu procedur zabiegowych i farmakologicznych związanych z leczeniem tego nowotworu. Ośrodek ten będzie zapewniał postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne, leczenie szpitalne, specjalistyczne świadczenia ambulatoryjne oraz – w zależności od wskazań medycznych – różne formy rehabilitacji.
„To nie budzi najmniejszej wątpliwości, że dla chorych z nowotworami układu moczowo-płciowego urolog jest lekarzem pierwszego kontaktu, ponieważ prowadzi ich od momentu rozpoznania choroby. Urolog zajmuje się leczeniem chirurgicznym tych pacjentów i współdecyduje o wyborze kolejnych metod terapii, ale również zajmuje się leczeniem powikłań, które są następstwem choroby i/lub leczenia uzupełniającego, bądź systemowego” – podkreślił współautor raportu prof. dr. hab. n. med. Piotr Chłosta, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego.
Dodał, że pacjenci z nowotworami układu moczowo-płciowego są przeważnie osobami w podeszłym wieku, wymagającymi podejścia holistycznego. „Dlatego koordynowanie tej opieki przez urologa, oczywiście w ramach dobrze pojętej współpracy interdyscyplinarnej, wydaje się być najlepszym rozwiązaniem” – podkreślił prezes PTU.
Twórcy raportu zwracają uwagę, że zgodnie z zapisami obecnie obowiązującego rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego specjalista urologii posiada uprawnienia do samodzielnego stosowania chemioterapii w nowotworach układu moczowo-płciowego. Ponadto, od 14 marca 2019 r. oddziały i poradnie urologiczne mogą realizować program lekowy pt. „Leczenie opornego na kastrację raka gruczołu krokowego”.
I moduł – leczenie zabiegowe – obejmuje:
1) hospitalizację pacjenta w celu przygotowania go do leczenia zabiegowego i realizację jednej z dwóch procedur: LOO – Nefrektomia i inne duże zabiegi nerek lub LO5 Duże endoskopowe zabiegi nerek;
2) ustalony w trakcie hospitalizacji przez lekarza urologa, wspólnie z lekarzem onkologii klinicznej i radioterapii oraz rehabilitacji medycznej, indywidulany plan leczenia pacjenta uwzględniający w szczególności leczenie z zakresu radioterapii i chemioterapii oraz odpowiednią rehabilitację i wizyty w poradni urologicznej;
3) wizytę koordynującą w celu oceny stanu zdrowia pacjenta i ewentualnej modyfikacji planu leczenia
II moduł- rehabilitacja – obejmuje:
1) rehabilitację onkologiczną i ogólnoustrojową według indywidualnego planu rehabilitacyjnego i przeprowadzoną w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego;
III moduł- urologiczna opieka specjalistyczna- obejmuje:
1) specjalistyczną opiekę urologiczną w okresie 12 miesięcy od rozpoczęcia realizacji świadczenia w ramach której pacjent powinien mieć możliwość uzyskania porady we wszystkie dni tygodnia, jeśli wynika to z indywidualnego planu opieki, z zachowaniem możliwości dostępu do świadczeń opieki medycznej w oddziale szpitalnym o profilu urologia 24 godziny na dobę (w przypadku wskazań medycznych) oraz uzyskania badań diagnostycznych;
2) co najmniej 6 porad specjalistycznych.
Raport zwraca też uwagę na potrzebę utworzenia rejestru pacjentów z rakiem nerki, który jest kluczowym narzędziem w ocenie skuteczności i efektywności leczenia.
